blogartikelen

Ken je dat? Een volle groep, waarin enthousiast gewerkt wordt, maar jij komt ogen en oren te kort om iedereen goed te begeleiden en waardevolle feedback te geven. Bovendien zijn er behoorlijk wat niveauverschillen, die best lastig te hanteren zijn, terwijl jij graag wilt dat iedereen de kans krijgt om zoveel mogelijk te leren. Hoe doe je dat?

In dit blogartikel leg ik je uit wat peer-feedback is en hoe je het kunt gebruiken om ervoor te zorgen, dat:

• iedereen waardevolle feedback krijgt,
• iedereen voldoende uitdaging krijgt op het juiste niveau,
• iedereen een verdiepingsslag in het leren kan maken.

Wat is peer-feedback?

Peer-feedback is een vorm van feedback, waarbij ‘peers’ (in dit geval deelnemers in dezelfde training) elkaar feedback geven. Je kunt dat op verschillende manieren organiseren, maar het uitgangspunt blijft hetzelfde.

Er zijn wel een paar aandachtspunten. Zo is het belangrijk, dat de deelnemers weten en begrijpen wat het doel van de feedback is, zowel voor de feedbackgever als voor de feedbackontvanger. Ook is het belangrijk, dat men aan de hand van de juiste criteria en respectvol feedback geeft. Tenslotte is het belangrijk, dat de feedback geen eindoordeel is of lijkt, maar eerder een hulpmiddel om weer verder te kunnen leren.

Waardevolle feedback

Feedback is pas waardevol als het je helpt om daarna iets anders, liefst iets beters, te doen dan daarvoor. Om dat voor elkaar te krijgen, zijn duidelijke criteria nodig: waaraan moet de prestatie waarop feedback gegeven wordt voldoen? Bovendien is het nodig om te weten wat al wél aan de criteria voldoet. En soms verrassen deelnemers je met een ‘geniale vondst’: ook die wil je benoemen, liefst met onderbouwing (waarom is dit zo geniaal?).

Ik doe dit in mijn trainingen bijvoorbeeld door feedbackbriefjes te maken, die de deelnemers kunnen invullen. Daarop vraag ik hen feedback te geven aan de hand van een aantal concrete vragen, die gerelateerd zijn aan de criteria. Soms laat ik de feedbackontvanger zelf vooraf bepalen waarop hij/zij feedback wil hebben. Soms bepaal ik het, afhankelijk van het doel van de oefening.

Voldoende uitdaging op het juiste niveau

Als de criteria helder zijn en de vragen concreet, kun je vrij eenvoudig iedereen feedback (laten) geven, die aansluit bij zijn/haar niveau. Zelf vind ik daarvoor een competentiematrix of een overzicht van criteria in Rubrics een handig hulpmiddel. Niet iedereen hoeft zich op dezelfde plek in het overzicht te bevinden om toch waardevolle feedback te geven en te krijgen.

Voor deelnemers, die nog aan het begin van de leerlijn staan, kan het heel inspirerend zijn om de voorbeelden te zien van deelnemers, die al wat verder gevorderd zijn. Aan de hand van de criteria kunnen benoemen waarom het goed is, wat ze gezien hebben, én aan de hand van de criteria een suggestie ter verbetering kunnen aanreiken, helpt hen zelf ook om zich te verbeteren.

Voor deelnemers, die al wat verder gevorderd zijn, kan het heel leerzaam zijn om dat wat ze al weten en kunnen te vertalen naar concrete, kleine stappen voor deelnemers, die nog aan het begin van de leerlijn staan. Dat onder woorden brengen, dwingt hen als het ware in een soort bewustwording, die hun eigen leren verder verdiept.

Verdiepingsslag

Behalve de bovengenoemde verdieping, zorgt ook het structureel feedback geven en ontvangen voor een verdiepingsslag. In plaats van ‘een keer een oefening, gevolgd door wat tips’, creëer je een leeromgeving, waarin voortdurend samen met en van elkaar geleerd wordt. Soms kijkt men de kunst af bij een ander (‘Oh, doet hij dat zo? Ik dacht dat mijn oplossing best goed was, maar dit is in sommige situaties nog beter.’), soms leert men juist van een blooper, waar men samen hartelijk om kan lachen. En steeds is er daarna de mogelijkheid om aan te scherpen en opnieuw te proberen. Je deelnemers leren er bovendien goed van reflecteren, waardoor ze ook na de training makkelijker in staat zijn om zich te blijven ontwikkelen. Mooi toch?

Tot slot

Wil je verder lezen over peer-feedback? Raadpleeg dan om te beginnen de volgende sites: Onderwijs van Morgen, Radboud Universiteit, KU Leuven en ICT&E.

Wil je het zelf ervaren en leren gebruiken? Tijdens de cursus ‘Bouw je briljante training’ ervaar je uitgebreid hoe peer-feedback werkt en hoe het jouw leren versterkt. Bovendien leer je daar hoe je dit op verschillende manieren kunt inbouwen in je eigen training. Tijdens de training ‘Trainen met niveauverschillen’ ervaar je dit beknopter en leer je het vertalen naar één concrete toepassing in je eigen training.

In het volgende blogartikel geef ik je 3 voorbeeldwerkvormen met geïntegreerde peer-feedback: 2 voor verschillende soorten praktijksituaties en 1 voor schriftelijke oefeningen. Dat blogartikel verschijnt op 12 augustus 2021.