Een buschauffeur op een boot

“Voor mij was en is het omgaan met mensen het belangrijkste van de cursussen. Hen écht zien, horen en (aan)voelen wil ik niet op een andere wijze dan fysiek. Als iedere docent zijn vak net zo serieus zou hebben genomen als een buschauffeur(m/v), die niet zou vertrekken als het stuur werd weggenomen, zouden er werkbare oplossingen gecreëerd zijn. Nu klagen sommigen dat het eigenlijk niet werkt. Nou, daar hoeft een chauffeur niet eerst voor uit de bocht te vliegen.”

Een fragment uit een mail, die ik van een voormalig deelnemer aan een incompany-training didactiek ontving. Er klinkt duidelijk in door hoe serieus hij zijn vak als docent neemt. Dat vind ik mooi! Tegelijk deel ik zijn zienswijze niet. Ik mailde hem het volgende terug:

“Je metafoor van de buschauffeur is treffend. Als ik hem door mag trekken: ik zie het meer als een buschauffeur, die de opdracht krijgt zijn passagiers te vervoeren met een boot. Dat is een andere manier van vervoeren, die hij nog niet beheerst, maar waarmee hij ook zijn passagiers van A naar B kan krijgen. Over een andere route weliswaar (het water i.p.v. de weg) en met andere vaardigheden (bedienen van een vaartuig i.p.v. een bus). Het vervoer met de boot duurt langer en sommige delen van de route kunnen niet. Daar komen weer andere ervaringen voor in de plaats, die op het water juist weer wél kunnen en op de weg niet. Dat is een beetje hoe ik ernaar kijk. Wat mij betreft gaan we straks terug naar fysiek onderwijs mét een verrijking vanuit de digitale en online mogelijkheden.”

Ook dit is uiteraard slechts een fragment uit een langere mail, net als het eerste fragment. Er ontstond een mooie, waardevolle mailwisseling met deze deelnemer. Een bijzondere ontmoeting, die gezorgd heeft voor meer wederzijds begrip.

Offline, online, hybride en blended

Dat gevoel van een bus moeten besturen zonder stuur, of het gevoel van ineens een boot moeten besturen i.p.v. een bus, is ongetwijfeld voor veel docenten en trainers herkenbaar. Toch zie ik dat verschillende mensen er verschillend mee omgaan. Gaan we straks terug naar offline? Blijven we online? Kiezen we voor blended (een combinatie van offline en online elementen in een opleiding of trainingstraject)? Kiezen we vaker voor hybride (een combinatie van online deelnemers en deelnemers ‘in de klas’)?

Waar een elektronische leeromgeving ondanks alle mogelijkheden voorheen vaak voornamelijk beperkt bleef tot een verzamelplek voor materialen, bouw ik ze nu zelf ook vaker als échte leeromgeving. En waar ik anderhalf jaar geleden de studenten uit de iCoach-opleiding nog moest stimuleren om te gaan experimenteren met online bijeenkomsten, zijn diezelfde online bijeenkomsten nu zo vanzelfsprekend, dat men zich afvraagt waarom we zoveel fysieke bijeenkomsten in een opleiding plannen. Meer blended dus.

Een werkvorm, die online echt beter uit de verf komt

De afweging die men daarover maakt, gaat vaak over reistijd en afstand. Maar ook didactisch zijn er online andere dingen mogelijk. Een voorbeeld:

In een simulatie in een communicatietraining vraag ik in fysieke trainingen vaak aan deelnemers om hun feedback te noteren. Na de simulatie kan dit besproken worden en kan de simulatie nog eens gedaan worden met verwerking van een feedbackpunt. In online trainingen vraag ik de spelers in een simulatie om hun chatvenster dicht te zetten en de andere deelnemers om dit juist open te zetten. Hun feedback noteren ze rechtstreeks in de chat.

Dit moet je overigens wel doseren, bijvoorbeeld door aan te geven waarop ze precies feedback mogen geven (‘we letten nu op het gebruiken van open vragen’) en er eventueel een maximum aan te koppelen. Je wilt het uitdagend, maar zeker ook veilig genoeg maken voor je spelende deelnemers.

Met de feedback rechtstreeks in de chat, kun je als trainer veel eerder interveniëren. Je ziet meteen wat je deelnemers wel en niet opvalt. Daar kun je meteen op reageren door de simulatie te onderbreken i.p.v. aan het eind van de simulatie terug te grijpen op iets dat zich al 10 zinnen eerder heeft voorgedaan. Directe feedback en snellere herkansing dus.

Ook kun je afspreken dat je via de chat iemand opdracht geeft om een speler in de simulatie over te nemen. Je kunt hem daarbij via de chat een gerichte opdracht meegeven in de dynamiek van de simulatie. Als deze speler zijn camera aanzet, weet de vorige speler dat hij zijn camera uit mag zetten en hij weer observant is. Sneller wisselen met gerichtere opdrachten, waardoor je in de flow van de simulatie kunt blijven.

Tenslotte

Ik heb je een klein inkijkje gegeven in wat ik ontdekt heb toen ik ineens die boot moest gaan besturen. Ik denk dat het voor alle trainers en docenten heel waardevol kan zijn om onze ontdekkingen met elkaar te delen. Wat heb jij ontdekt? Wil je dat delen in een reactie onder dit blogartikel? De verschillende reacties zal ik verzamelen en publiceren in een volgend blogartikel.

Denk je dat dit artikel interessant is voor andere trainers en docenten? Deel het dan met hen, bijvoorbeeld via LinkedIn, Facebook, Twitter of per mail. Dankjewel daarvoor!